.png)
Pierwsze tysiąc lat chrześcijaństwa to okres w którym formowały się zasadnicze wierzenia Kościoła, jego liturgia, organizacja, struktura i misja. Chrześcijaństwo nie pojawiło się od razu w dojrzałej postaci, a relacja na temat jego początków wymaga szerszego spojrzenia. Dokonuje tego Robert L. Wilken, wybitny historyk Kościoła w znakomitej pracy "Pierwsze tysiąc lat. Historia chrześcijaństwa". Autor zabiera nas w fascynującą podróż do czasów kształtowania się Kościoła, od Jezusa Chrystusa po rok 1000, kiedy to wyłoniło się chrześcijaństwo w postaci, która przetrwała kolejne stulecia aż do naszych czasów.
Swoją narrację zaczyna od Jezusa z Nazaretu, a kończy na św. Włodzimierzu, wielkim księciu kijowskim, który przyjmując chrzest wraz ze swoim ludem sprawił, że mapa świata wczesnochrześcijańskiego była już prawie pozbawiona białych plam.
Pojawienie się chrześcijaństwa jest powolnym procesem tworzenia się nowej cywilizacji, cywilizacji chrześcijańskiej. Dlatego też wiele miejsca autor poświęca kulturotwórczej roli nowej religii. Mamy tutaj omówioną kwestię języka, liturgii, muzyki, sztuki.
Ważnym też aspektem na który zwraca autor uwagę są koncepcje teologiczne, ze szczególną uwagą opisując spory doktrynalne dotyczące Trójcy Świętej i osoby Jezusa Chrystusa a także historię Soborów, gdzie te spory były definitywnie rozstrzygane.
Opis pierwszych wieków chrześcijaństwa byłby jednak niepełny bez opowieści o wielu zapadających w pamięć osobach, które przydają życia i dynamizmu tej opowieści. Mamy tutaj wspomnianych wielkich misjonarzy; Bonifacego, apostoła Germanów, Augustyna z Cantenbury apostoła Anglów i Sasów. Twórców życia monastycznego św. Makrynę Młodszą i jej brata Bazylego Wielkiego, czy cesarzową Teodorę, która wysłała misjonarzy do Nubii. Autor wspomina również tłumaczy, którzy zapisali po raz pierwszy języki nowych chrześcijańskich ludów, dzięki czemu można było przetłumaczyć Biblię i teksty liturgiczne, byli nimi św. Cyryl i Metody pośród Słowian, Mesrop Masztoc wśród Ormian i Antoni Dawid z Bagdadu, który tłumaczył teksty chrześcijańskie na arabski; o biskupach, papieżach i patriarchach kierujących wspólnotami chrześcijańskimi a wśród nich św. Cyprian, biskup Kartaginy, Ambroży z Mediolanu, papież Grzegorz Wielki, Tymoteusz, patriarcha Kościoła Wschodu w Bagdadzie; o niezwykle oryginalnych myślicielach, takich jak Orygenes, Augustyn, Maksym, Bazyli Wielki, który zbudował pierwszy szpital prowadzony przez mnichów; o cesarzach, którzy nadali formę nowej cywilizacji, Konstantynie, Justynianie, Karolu Wielkim; o uczonych, którzy przekazywali z pokolenia na pokolenie wiedzę starożytnych: Kasjodorze, Izydorze z Sewilli, Focjuszu; o takich jak Teodor Abu Kurra, pierwszy chrześcijanin, który pisał dzieła teologiczne po arabsku.
Integralną częścią tej historii autor uczynił także powstanie i rozszerzanie się Islamu. Żadne inne wydarzenie w pierwszym tysiącleciu historii chrześcijaństwa nie było bardziej katastrofalne i brzemienne w skutkach aniżeli podbicie przez muzułmanów ziem, które przez stulecia były chrześcijańskie. Aby uświadomić czytelnikom ogromny wpływ podbojów islamskich na świat chrześcijan autor omawia zmiany jakie przyniosło panowanie muzułmanów wspólnotom na Bliskim Wschodzie , w Afryce Północnej i na Półwyspie Iberyjskim. Na obszarze Lewantu i dzisiejszego Iraku chrześcijanie przyjęli za swój język najeźdźców i stworzyli ogromną i zróżnicowaną literaturę chrześcijańską w języku arabskim. W Egipcie chrześcijanie pozostali przy rdzennym języku koptyjskim, równocześnie przyjęli jako drugi język arabski i zachowali własną, odrębną tożsamość w społeczeństwie muzułmańskim. Na terenie Afryki Północnej chrześcijaństwo zanikło zupełnie. Na Półwyspie Iberyjskim niektórzy chrześcijanie przyjęli język arabski, inni jednak pozostali wierni kulturze łacińskiej. Znaczące jest to, że pierwszy przekład Koranu na łacinę miał miejsce właśnie w Hiszpanii.
Ogromnym plusem książki jest ukazanie w szerokim kontekście chrześcijaństwa wschodniego a także co nie zbyt często się zdarza w historiografii anglosaskiej omówienie przez autora przyjścia chrześcijaństwa do Słowian.
Książkę dopełnia chronologia i mapy oraz wykaz polecanej literatury.
Jeśli szukacie dobrego wprowadzenia do wczesnego chrześcijaństwa to ta książka doskonale spełni swoją rolę. Polecam.
Swoją narrację zaczyna od Jezusa z Nazaretu, a kończy na św. Włodzimierzu, wielkim księciu kijowskim, który przyjmując chrzest wraz ze swoim ludem sprawił, że mapa świata wczesnochrześcijańskiego była już prawie pozbawiona białych plam.
Pojawienie się chrześcijaństwa jest powolnym procesem tworzenia się nowej cywilizacji, cywilizacji chrześcijańskiej. Dlatego też wiele miejsca autor poświęca kulturotwórczej roli nowej religii. Mamy tutaj omówioną kwestię języka, liturgii, muzyki, sztuki.
Ważnym też aspektem na który zwraca autor uwagę są koncepcje teologiczne, ze szczególną uwagą opisując spory doktrynalne dotyczące Trójcy Świętej i osoby Jezusa Chrystusa a także historię Soborów, gdzie te spory były definitywnie rozstrzygane.
Opis pierwszych wieków chrześcijaństwa byłby jednak niepełny bez opowieści o wielu zapadających w pamięć osobach, które przydają życia i dynamizmu tej opowieści. Mamy tutaj wspomnianych wielkich misjonarzy; Bonifacego, apostoła Germanów, Augustyna z Cantenbury apostoła Anglów i Sasów. Twórców życia monastycznego św. Makrynę Młodszą i jej brata Bazylego Wielkiego, czy cesarzową Teodorę, która wysłała misjonarzy do Nubii. Autor wspomina również tłumaczy, którzy zapisali po raz pierwszy języki nowych chrześcijańskich ludów, dzięki czemu można było przetłumaczyć Biblię i teksty liturgiczne, byli nimi św. Cyryl i Metody pośród Słowian, Mesrop Masztoc wśród Ormian i Antoni Dawid z Bagdadu, który tłumaczył teksty chrześcijańskie na arabski; o biskupach, papieżach i patriarchach kierujących wspólnotami chrześcijańskimi a wśród nich św. Cyprian, biskup Kartaginy, Ambroży z Mediolanu, papież Grzegorz Wielki, Tymoteusz, patriarcha Kościoła Wschodu w Bagdadzie; o niezwykle oryginalnych myślicielach, takich jak Orygenes, Augustyn, Maksym, Bazyli Wielki, który zbudował pierwszy szpital prowadzony przez mnichów; o cesarzach, którzy nadali formę nowej cywilizacji, Konstantynie, Justynianie, Karolu Wielkim; o uczonych, którzy przekazywali z pokolenia na pokolenie wiedzę starożytnych: Kasjodorze, Izydorze z Sewilli, Focjuszu; o takich jak Teodor Abu Kurra, pierwszy chrześcijanin, który pisał dzieła teologiczne po arabsku.
Integralną częścią tej historii autor uczynił także powstanie i rozszerzanie się Islamu. Żadne inne wydarzenie w pierwszym tysiącleciu historii chrześcijaństwa nie było bardziej katastrofalne i brzemienne w skutkach aniżeli podbicie przez muzułmanów ziem, które przez stulecia były chrześcijańskie. Aby uświadomić czytelnikom ogromny wpływ podbojów islamskich na świat chrześcijan autor omawia zmiany jakie przyniosło panowanie muzułmanów wspólnotom na Bliskim Wschodzie , w Afryce Północnej i na Półwyspie Iberyjskim. Na obszarze Lewantu i dzisiejszego Iraku chrześcijanie przyjęli za swój język najeźdźców i stworzyli ogromną i zróżnicowaną literaturę chrześcijańską w języku arabskim. W Egipcie chrześcijanie pozostali przy rdzennym języku koptyjskim, równocześnie przyjęli jako drugi język arabski i zachowali własną, odrębną tożsamość w społeczeństwie muzułmańskim. Na terenie Afryki Północnej chrześcijaństwo zanikło zupełnie. Na Półwyspie Iberyjskim niektórzy chrześcijanie przyjęli język arabski, inni jednak pozostali wierni kulturze łacińskiej. Znaczące jest to, że pierwszy przekład Koranu na łacinę miał miejsce właśnie w Hiszpanii.
Ogromnym plusem książki jest ukazanie w szerokim kontekście chrześcijaństwa wschodniego a także co nie zbyt często się zdarza w historiografii anglosaskiej omówienie przez autora przyjścia chrześcijaństwa do Słowian.
Książkę dopełnia chronologia i mapy oraz wykaz polecanej literatury.
Jeśli szukacie dobrego wprowadzenia do wczesnego chrześcijaństwa to ta książka doskonale spełni swoją rolę. Polecam.
O AUTORZE
Robert Louis Wilken jest wybitnym członkiem St. Paul Center for Biblical Theology i The William R. Kenan Jr. Charitable Trust. Jest emerytowanym profesorem historii chrześcijaństwa na University of Virginia. Wykładał również w University of Notre Dame, na Uniwersytecie Fordham, Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie, Istituto Patristico Augustinianum i na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim.
Specjalizując się w historii wczesnego chrześcijaństwa, napisał wiele książek, między innymi Pierwsze tysiąc lat. Historia chrześcijaństwa (2012), Duch myśli wczesnochrześcijańskiej. W poszukiwaniu oblicza Boga (2005), The Christians as the Romans Saw Them (2003) oraz Remembering the Christian Past (1995).
Wilken był członkiem Christianity and Freedom Project kierowanym przez Berkley Center's Religious Freedom Project.
Zrobił doktorat na Uniwersytecie w Chicago.
0 komentarze:
Prześlij komentarz